Als u over de Vosseneindseweg vanaf Heumen in de richting van Alverna rijdt, komt u voorbij de camping en de Joannusmolen en even verderop passeert u een smalle, onverharde zijweg, eveneens aan de rechterkant: de Tarhutseweg. Nog wat verderop, maar nog voor de Donderbergweg, ligt aan de linkerkant van de weg het Kievitshofdijkje. Vanaf de weg is het nauwelijks als een dijkje te herkennen, omdat het vooraan niet boven het maaiveld uitkomt. Wat verderop is er wel wat hoogteverschil. Het dijkje is wat opgeknapt en iets beter begaanbaar gemaakt en er wordt nu gewerkt aan een meer gevarieerde begroeiing. Er staan wat verderop ook prachtige oude bomen. Het is moeilijk voor te stellen dat in deze landelijke idylle een conflict over dit dijkje, nu precies 350 jaar geleden, de goede relatie tussen de buurdorpen Heumen en Overasselt danig onder druk heeft gezet.
Voorgeschiedenis.
Het Kievitshofdijkje is mogelijk al aangelegd in de middeleeuwen. In de veertiende eeuw is het hele gebied tussen de Maas en de Waal van een gesloten dijkring voorzien. Daarmee behoorden de veelvuldige overstromingen met Maaswater tot het verleden, maar er ontstonden nieuwe problemen met de afvoer van het regen- en kwelwater. Aanvankelijk probeerde men dat water te laten afstromen naar de laaggelegen, nog niet in cultuur gebrachte kommen. Maar bij zware regenval bleek het water veel te snel naar het lagere, westelijke deel van het Land van Maas en Waal te lopen. Daarom werden er al snel dwarsdijken aangelegd die ervoor moesten zorgen dat het uit het oosten komende regen- en kwelwater werd opgehouden. De vele dorpsgemeenschappen verdedigden daarmee gewoon hun eigen belang. Het dijkje bij de voormalige Kievitshof is zo een dwarsdijkje. De bewoners van Overasselt hebben het dijkje aan de uiterste rand van hun grondgebied aangelegd om het water dat uit Heumen kwam tegen te houden. Het dijkje vormde dan ook eeuwenlang de grens tussen Heumen en Overasselt. In de jaren waarin Heumen en Overasselt nog niet tot dezelfde gemeente behoorden, was het dijkje ook de gemeentegrens.
Indien u geboeid bent geraakt door deze historie dan kunt u het geheel lezen in het contactblad ‘Heerlijkheid Malden” jaargang 20 (2019) nr. 2 van de Stichting Heemkunde Malden.
U kunt in het bezit komen van het contactblad via The Readshop te Malden, maar ook is het mogelijk voor toezending een email te zenden naar de Stichting Heemkunde Malden.
(Prijs € 2,25 info@heemkundemalden.nl)
Onderstaand zijn diverse archiefstukken opgenomen over het Kievitshofsedijkje.
Kievitshofdijkje
1. Ontwerp, vóór 12 oktober 1670
Scan 42
Naeleken de Vries, weduwe van Dr Arnoldt van der Voort als geërfde onder de Heerlickheijt Heumen ten opzichte van de Kivitshoff doet U luijden Rudolph Walravens als Richter, Jan Peters woonende op den voors. Kivitshof en Jan Peters Raedenmaecker als buijrmeesteren, voorts Lambertus Jansen, Cornelis Gerrits, Herman Jansen, Wilbert …, Jacob Jurriaens, Willem Kerstens alias Dopper ende Jan Gerrits Wijman uirante als schepenen der voors. Heerlickheijt mits dese versoecken ende gesinnen te willen besorgen (?) ende ordre stellen dat het sluijsgat inden nieuwen dijck tussen Heumen ende Overasselt bij de voors. Kivitshoff daer inne gelegen heeft het sluijsken door hetwelck het water van voors. Kivitshoff ende van meer andere landerijen onder die voors. Heerlickheijt Heumen gelegen placht aff te loopen naer Overasselt ende hetwelck bij die van Overasselt toegemaeckt ende mer aerde gestopt ofte gevult is, eerstdaegs ende sonder eenig vertreck voor ende aleer sulx mochte comen te bejaeren ende te bedagen (?) wederom moge opengemaeckt ende daerin een nieuw sluijsken gelegt worden ten eijnde het water vande voors. hoff ende van meer andere landerijen onder die geseijde Heerlickheijt Heumen gelegen, daerdoor sijnen ganck ofte loop moge behouden ende sij requiranteende andere naeburige geërfden onder Heumen door UEd. langer vertreck ende uijtstel van hetgeene voors…..die possessie van die voors. waterganck … ende die van Overasselt in de possessie van denselven waterganck verhinderen mogen comen te geraecken. Bij gebreck ende verdere naelatigheijten ’t geene voors. wilde voors. requirante wel expresselicken gepretesteert ende betuijgt hebben bij desen dat sij alle costen ende schaeden ende interesse (?) die sij daerdoor ten opsichte van den voors. hoff tot enigen tijdt sal mogen comen te lijden op U luijden gedenckelicke (?) te verhaelen.
In de marge:
Zedert het vervallen van ’t voors. sluijsken eenige jaeren herwaerts …. gelegen heeft …. nu bijna een jaer geleden.
En verder in de marge:
In vervolgh van het accoordt ofte verdrach bij U luijden voorsaeten in officie te weeten Nicolaes Gillits als Richter ende Rentmeester, Jan Berntsen ende Henrick Horstiens als buijrmeesteren, Peter Derrickxen en Jan Kerstgens als schepenen der voors. Heerlickheijt Heumen met die van Overasselt in die jaere 1620 den 1ste januari opgericht
En verder:
Door het toemaecken ende stoppen van deses ende daeropvolgend verloop van jaer ende dach.
En ook nog:
Van Melis Gerrits, vergadert sijnde bij Broeder de Vries in sijn susters naem (?) ende bij mij onderteeckent, neffens copie vant contract in den jaer 1620 tusschen die van Heumen en die van Overasselt opgericht ende overgegeven (?)
Helemaal bovenaan staat:
Ontwerp, maer is hetselve niet gebruickt maer een ander inde plaets, bij Dr Water ingestelt (?) den 12de october 1670 aen Richter ende Schepenen tot Heumen ten huijse
Aantekening:
Deze laatste opmerking in de marge verwijst naar een ander stuk, dat ook in dezelfde archiefmap zit. De andere opmerkingen moeten waarschijnlijk gelezen worden als aantekeningen die echt bij een ‘ontwerp’ passen en in de definitieve tekst nog ingevoegd moeten worden. Dr. Water is een Nijmeegs bestuurder. Het lijkt er op dat Matthijs de Vries sterk de hand heeft gehad in al deze stukken. Dit ontwerp moet wel dateren van voor 12 oktober 1670. Al deze opmerkingen in de marge zijn moeilijk te lezen en ook moeilijk te duiden.
Kievitshofdijkje 2
2. Aen den heer Richter 12 oktober 1670
Aen den Heer Richter ende schepenen der Heerlickheijt Heumen
Maeckt met behoorlijke eerbiedingen bekent Naeleken de Vries weduwe van wijlen Arnolt vander Voort als geërfde onder desen Heerlickheijt Heumen ten opsichten van den Keijvitshoff hou dat die van Overasselt nu bij na een jaer geleden hebben toegemaeckt ende met aerde gevult ’t sluijsgat inde nieuwen dijck liggende tusschen Heumen en Overasselt bij den voorschreven Kijvitshoff belettende daer meede ’t afflopen van ’t water van de voors. Kijvitshoff ende van meer andere landerijen onder desen Heerlickheijt gelegen naer Overasselt toe recht tegens het contract ’t welck op de eerste januarij des jaers 1620 ingegaen is tussen Nicolaes Geliss (?) Richter ende rentm., Jan Berns en Henrick Horstiens als buurmeesters mitsgaders Peter Deriks en Jan Kerstgens (?) als schepenen deser Heerlickheijt ter enen end, de voornaamste geërfden van Overasselt ten ander zijd, uijtwijsens neffens gaende copie bij welck contract die van Overasselt bekennen dat die van Heumen haren waterganck hebben duer den voorschreven nieuwen dijck ende vervolgens overgegeven hebben dat deselven van Heumen daerinnen mogen leggen een sluijsken ’t welck geopent soude worden soo haest ende wanneer het Nederasseltse schutlaken drije dagen soude sijn geopent geweest ende dewille nu (?), indien langer geleden (geduld, toegestaan ?) wierd, dat ’t voors. sluijsgat gestopt bleve, men soude werden gestelt uit (?) de possessie van soo dienstige ja nodige waterganck, soo versoeckt de remonstrante dat het U.E.E. believen sal volgens het exempel van denselven voorsaten inden jaere 1620 en hun successeurs, bedacht te wesen op middelen waer duer de voors. waterganck voor de geInteresseerde Heumense geërfden mach behouden worden gelijck denselven waterganck oock altijt, tottet geseijde stoppen van het voors. sluijsgat tou, gerustelijck en onverhinderd is geconserveert geweest opdat alsoo de schade dewelcke sij remonstrante ende een groot deel van de Heumense geërfden door ’t verlies van de voors. waterganck onvermijdelijck soude comen te lijden, voorgecomen ende deselven alle oorsaeck van clagen benomen mag worden.
Was onderteeckent Naeleken de Vries weduwe van Arnolt vander Voort zaliger.
’t Afschrift van dese minute met de copie van ’t contract hierboven aangetogen is door Matthijs de Vries in name van sijn suster weduwe voornoemt in presentis van mij onderschr. op woensdag den 12 octobris 1670 aende Hr Richter ende Schepen der Heerlijckheijt Heumen tesamen ten huijse van Cornelis Gerits aldaer vergadert sijnde overgelevert.
Oircondt dezes mijn ondertekening den 16 octob. 1670. Herm Mom notaris 1670.
Aantekening: de kopie van deze tekst zit ook in dezelfde map in RAN, evenals het bedoelde contract.
Kievitshofdijkje 3
24 oktober 1670
Lijst van grondeigenaren die hun water willen lossen door het sluisje in het Kievitshofsedijkje. Matthijs de Vries is een broer van Naeleken de Vries, de eigenaresse van de Kievitshof.
Memorie op den 24 octobris 1670 bij mij Matthijs de Vries opgestelt uijt de monden van Jan Peters Ratmaecker ende jegenwoordige buijrmeester tot Heumen ende Meuws (?) Jansen Vrouwe van Jan Peters woonende op de Kivitshoff aldaer vragende (?) de naemen der jegenwoordige geërfden onder Heumen tusschen het Santhecken ende de Heumense Straat leijdende naer Wijchen ende boven de voors. straet int Vosseneijnt ent Loovelt. Voorts tusschen het voors. Santhecken ende den dijck, so haer water sijn lossende door het Overasseltse dijcxken genoemt den Nieuwen dijck liggende tusschen Heumen en Overasselt
Dus eerstens der voors. geërfden tussen het Santhecken ende die Heumense straet voornt. beginnende van beneden van den voors. dijck af ende gaende opwaerts tot daer de voorn. straet in tweeën gescheijden wordt.
Morgen Hont
De weduwe van Wijlen Dr. Arnolt van de Voort niet ingevuld
De Vrouwe van Nijclooster 1 bempt van omtrent 1 0
De Heer van der Moelen met 1 bempt van 5 0
Gerrit Willems met omtrent 3 0
Melis Gerrits met 2 bemptjes beijde groot omtrent 1 0
De Heer van Heumen met 2 bemden beijde groot omtrent 4 0
genaemt d’eene de Blaeckenbergse bemdt ende
d’andere Stemperskempke
Willem Hengst met het Nijvelt ende Buijrmanscamp
beijde groot omtrent 1 3
Jan Peters de Radtmaecker met de Heijbos groot omtrent 4 0
Roeloff Willems Dopper met 1 bemdtje groot omtrent 0 2
Willem Kerstens Dopper met 1 bemdtje mede groot omtrent 0 2
Henrick Schoenmaeckers tot Cuijck met 1 bemdtje groot omtrent 1 0
Willem Kerstens Dopper met 1 bemdtje groot omtrent 0 3
Roeloff Willems Dopper met 1 bemdje mede groot omtrent 0 3
Herman de Vries met het Groenlandt groot omtrent 0 2
Kersten Bloem oock met het Groenlandt groot omtrent 0 2
Willem Kersten oock met het Groenlandt groot omtrent 0 3
Roeloff Willems Dapper oock met Groenlandt groot 0 3
De predicant tot Heumen met 1 weij groot omtrent 0 4
Jan Melis Dochter getrouwt geweest sijnde met Wijlen de Scholtus
van Overasselt Arnoldt Ceelen met Steenovenskampke groot 0 4
Willem Hengst met Michels Boomgaerdtje groot omtrent 0 4
Roeloff Willems met Segers Haeffke (?) groot omtrent 0 3
Ten anderen der geërfden boven die voors. straet in het Vosseneijnt ende Loovelt van beneden af opwarts tot aen de Loostraet.
Willem Hengst met 1 3
Roeloff Willems Dopper met omtrent 2 0
Willem Kersten Dopper met 1 0
Stoffel Jurriens met Leckerbeetjeslant groot omtrent 3 0
Jan Bernts met omtrent 4 0
De Heere van Heumen met de Peeracker sijnde deses
holtgewasch groot omtrent 1 0
Deselve met het Loovelt groot omtrent 2 0
Deselve met de Heumense Bosch groot omtrent niet ingevuld
Jan Melis Dochter Jenneken getrouwt geweest sijnde met
Wijlen de Scholtus van Overasselt Arnoldt Ceelen met
drie parcelen boulant groot omtrent 5 0
Jan Peters de Radtmaecker met omtrent 0 3
Roeloff Willems Dopper met omtrent 0 3
Jan Henricx Slunger met omtrent 0 3
Willem Kerstens Dopper met omtrent 0 4
Kerst Henricx met omtrent 1 0
Doctor Vos met Schave Loovelt in 2 parcelen groot omtrent 3 0
De Heere van Heumen met Taeckencamp groot omtrent 1 0
Doctor van der Lijnden en Dr. Vos met het landt van de Scholtus
van Heumen groot omtrent 2 3
Peter Meussen met omtrent 0 3
Ten derden ende laetsten der geërfden tussen het Santhecken ende den Maesdijck van boven van den Holenberg (?) aff nederwarts tot den Viller incluijs (?)
De Heere van Heumen met een weij groot omtrent 2 3
De Heere van der Moelen met verscheijde Heijkempkes
groot omtrent 3 0
Henrick Schoenmaecker tot Cuijck met Gerrit Weverslandt
groot omtrent 1 3
Jan Melis Dochter voornt. met het Sant groot omtrent 4 0
Henrick Schoenmaecker tot Cuijck met het Dijckkempke
groot omtrent 1 0
Cornelis Gerrits met het Sant ende holtgewasch groot omtrent 2 0
Willem Kerstens Dopper met holtgewasch ende bouwlant
groot omtrent 1 3
Derck Camerlinck tot Grave met holtgewasch ende bouwlant
groot omtrent 2 0
Jan Jeha met 1 stuck boulant groot 1 0
De Heere van der Moelen met de Viller groot omtrent 3 0
Kievitshofdijkje 9
Geen precieze datum bekend, gebruikt bij het conflict over het sluisje
De teksten op de grote situatieschets.
Hendrick Dornings ende Stin sin huijsvrouw ende die andere kinderen hebben verkocht anno 1539 Henrick Kivits ende Henneken Verfarich echteluijden huis ende hoffstat omtrent 12 mergens, te weeten drie kampen lants haldende 7 mergen geheiten dat neerste velt. noch 5 mergens heijlants. De 7 mergen lants voors. gelegen oestwarts aen erve der vrouwe van Nijclooster ende aen erve Henrick Kivits voors. Suitwarts aen erve der vrouwe voors. ende aen erve Seger Ingenhege (Ingelen ?). Westwarts aen den landick van Overasselt. Nortwarts aen die gemeine straat ende dat heijlant voors.. gelegen oostwarts beneffens Jan Wolters erf. Suitwarts aen erve Henrich Kivits voors. westwarts Thonis van Boeckholt erve. Nortwarts op die heide. Ende dit voors. lant is verkocht voor vrij, uitgenomen den Heer van Heumen den tins van 3 hoendere ende 7 nij gulden ende 2 corinte gulden. Noch 1 schepel rogge erfpacht die pastoorschap tot Heumen.
Aantekening:
Deze tekst gaat volgens mij over de verkoop van de Kievitshof. Hij staat op een van de situatieschetsen, vlak onder het daarop ingetekende sluisje. De Kievitshof werd dus in 1539 aan Hendrik Kivits verkocht. De ‘landick van Overasselt’ is het Kievitshofdijkje. De ‘gemeine straat’ is de Vosseneindseweg. Het lijkt erop dat het heideveld aan de andere kant van de Vosseneindseweg lag. Alles nog met enige reserve.
De tekst op de situatieschets helemaal bovenaan de pagina. A,B en C zijn tekens die op de situatieschets bepaalde plekken aangeven.
Anno 1539 verkoopt Hanrick ende Stin Dorninckx sin huijsvrouw het lant A ende B groot 12 mergen waervan A groot 7 mergen in 3 kampen gelegen Oestwarts die vrouwe van Nijklooster ende Henrick Kivits, Suitwarts de vrouwe van Nijklooster ende Seger Ingelen gelegen westwarts den Bandick (?) Noortwarts die straet. Die 5 mergens heijlants B gelegen Oostwarts Jan Wolters Suitwarts Hanrick Kivits Westwarts Tunis van Bockholt Noortwarts de heij.
Ann0 1539 heeft Hendrick Kivits ende Henneken Verfarick Gertrut met haer susteren gefesticht. Anderhalve malder rogge uijt (?) drie stucken lants groot 8 mergen gelegen Oostwarts Peter Koppers Suitwarts de vrouwe van Nijclooster westwarts Overasselt nortwarts die straet westwarts den Overasseltsen dick.
Teksten op de situatieschets die horen bij een bepaalde plek op de tekening:
Dit is den kamp lant groot anderhalve mergen in Overasselt gelegen ende is vrij.
Dit is die wall die het Overasseltse van het Heumense scheijt en het Heumense water mit opgehalden wordt.
Dit is Hanrick Mannis wal om sin lant vant Heumens water te vrien (? bevrijden) ende dit is sinen dick.
Dit is die rotdrift van ons lant afgegraven nae de heij ende broeck
Dit is onsen mergen van Hanrich Aelbers daer schult op gedragen en gaet uit … hoen en 1 vaet rogge aen den Heer van Heumen. Westwarts Tonis van Bochholt.
Aantekening: Alleen in deze laatste twee zinnen heeft de schrijver het over ‘onze’ grond. Wie de situatieschets gemaakt heeft, is daarmee nog niet duidelijk. Het woord ‘rotdrift’ is niet met zekerheid te lezen. Er zou ook wel ‘uitdrift’ kunnen staan.
De tekst helemaal onderaan de situatieschets:
Anno 1526 verkoopt Tunis Peters ende Peterken sin huijsvrouw het lant C groot 13 mergen met haer kinderen te weeten Seger, Joost, Bert ende Bernt Peters aen Egbert Verhagen ende Gertrut sin huijsvrouw, gelegen Oostwarts Wessel van Boetselaer Suitwarts de bemden Westwarts ende Nortwarts Hanrick Hanricksen ende Stin Dornincksen vrij erft, uitgenomen den Joncker sinnen tins ende pacht ende den pastoor een schepel rogge. Dit voors. lant is van Egbert Verhagen anno 1530 verstorven op sin zwager Willem van den Kerckhoff Peters waerut Willem van Kerkhoff Peters Claes Janssen ende Gertrut sin huijsvrouw gefesticht heeft anderhalve malder rogge. Willem van Kerckhoff is getrouwt aen Henneken Verfarich ende daarmit dit voors. lant behillicht (door huwelijk haar toegekomen?). Willem van Kerckhoff Peters is gestorven ende Henneken Verfarick sin huijsfrouw heeft sin erfgenamen bewis gedaen (?) van haer beider goederen dese voors. 12 mergen ende seit vrij te sin uitgenomen 7 nij gulden en 2 gulden corint ende tins een schepel rogge aen den pastoor ende een vaet aen den kuster ende anderhalve malder rogge aen Claes Boegers (?). Anno 1564 verkoept Jacob Roeloff Verhagens kinderen haer aenpart soo haer van Willem van Kerkhoff ende Henneken Ver Varick aen bestorven is aen Tunis Peters ende derselven huijsfrouw. Dit voors. gedeelte verkoopt Tunis Peters ende derselven sin huijsfrouw aen Hanrick Mannis ende Beel Pels (?) sin huijsfrouw met noch sin aenpart soe hem van Willem van Kerckhoff ende Henneken Verfarick aenbestorven is luit die opdrachsbrieven in anno 1564. Oostwars Lis Clompers suitwarts de Heer van Heumen ende vrouw van Nij Clooster Westwarts Overasselt Nortwarts die gemeine heij.
De tekst ongeveer midden op de pagina, oost van de Kievitshof:
Peter Tunissen ende Peterken sin huijsfrouw als mombers van Bart en Beert hebben verkocht anno 1526 aen Egbert Verhaegen ende Gertrut sin huijsfrouw omtrent 13 mergens Oostwarts aen erve Wessel van Boetseler Suitwarts aen die bemden Westwarts ende Nortwarts aen erve Hanrick Hanrickse ende Stin Dornincks ende is vrij uitgenomen den Heer van Heumen sinnen pacht ende tins ende den pastoor een schepel rogge.
De tekst rechts op de pagina iets boven het midden:
Hanrick Hanricksen en Stin Dornincks hebben verkocht A groot 7 mergens, te weeten, daer in is begrepen beijd die Biesenkamp, den Haeverkamp, den uitgeroijden bongert, bongert in Berchhoft (?) tot de straet ende C groot 5 mergens heijlant Ostwarts Jan Wolters Suitwarts Hanrich Kivits Westwarts Tinus van Bochholt Nortwarts de heij, vrij uitgenomen drie hoenere 7 nij gulden en 2 gulden corint noch 1 schepel rogge aen pastoor.
Kievitshofdijkje 14
In de marge staat 1633, maar het kan ook gaan om een veel later kopie.
Scan Plattegrond Kievitshof 1
In de marge:
Bij Jan Geritsen aldus gemeeten de 17 november (?) anno 1633.
De drie alinea’s onder elkaar:
De Biessenkamp groot bij gissingen 3 mergen
Den Haverenkamp, den uitgeroijden bongert, den bongert ende
de huijsplaats met de berchhoff tot aen de straet van Biessenkampse
graef tot de straet sin lanck 69 roijen van 14 voeten de roij ende
breet van den Overasseltsen dick tot de Sluiskamp, busken ende
huijs van Peter Janssen 35 roijen maecken toe saemen 4 mergen 15 roijen
7 15
De Sluiskamp, busken, bongert, huis tot op de straet van den
Bijssenkamp en de vrouwe van Nijcloosterslant tot die
straet sin lanck 63 roijen van 14 voeten de roij ende breet vanden
boven voors. Haverkamp tot den Elsenkamp 36 roijen,
maecken toesaemen 3 mergen 4 hont
Den Vlagkamp, Elsenkamp ende het achterste gewent
van den Langenkamp sin lanck van Heeren van Heumens
bemden tot de straet 47 roijen van 14 voeten de roij ende
breet van den Sluiskamp tot Jan van Hulstlant 34 roijen
maecken toe saemen 2 mergen 4 hont
6 2 68
Teksten verspreid in de situatieschets:
Dijck van Overasselt Sluisje (?) Huijsplaets een plaets met boemen beplant
Jan Henricx Jan Gerits Hillekensmergen ons toecomende
Straet naer der Heijde hoort tot het Sant
Hoogvelt groot 4 mergen Hoechvelt Vier mergen
S. Gorisdreefken ons niet toecomende
busken busken heijde
Dorfstraet West Oest
Akkernamen enz in de situatieschets:
Berchhoff bongert 2 mergen Jonge Bongert 2 mergen
Uijtgeroijd Bongertje 1 mergen Biessenkamp drij mergen weijde
Huis Huishoff Koolhoff
Bongertje 4 mergen
Elsenpas 4 mergen ruijm
Sluijskamp groet 2 mergen
Uitgeroijd busken ¾ mergen
Langenkamp groot 2 mergen
Elsenkamp groot 2 mergen
Aan de randen:
Jan Peters Donderberg en daarbij, gedraaid: Thonis Henricx
en: 1 mergen in Overasselt
Het kleine lijstje onder de schets:
Huijs en Hoff ¾ mergen Langkamp 1 ½
Elskamp 1 ½ Uitgeroijd Busken ¾
Elspass ¾ Sluijskamp 2
Biessekamp 3 Heijdekempen 1 ½
Uijtgeroijd Bongertje 1 Jonge Bongert 1 ½
Berchhoff 1 ½ Hoechvelt 8
Hillekens ….(?) 1 Overasselt 1
Het lijkt erop dat deze schets eigenlijk uitsluitend over de Kievitshof gaat. Waar liggen onze percelen en hoe groot zijn ze?
Toegang tot het dijksignaat
Begin november 1670
Aen den heeren Dijckgreef ende Heymraden
des Ampts tusschen Maes en Waell
Vertoont met behoorlijcke eerbiedingen Naeleken de Vries Wed. van zaliger Arnoldt van der Voort, hoe dat haren hoff genaamt de Kijvitshoff onder de Heerlickheid Heumen gelegen altijd sijn water affgelost heeft naer Overasselt toe door seecker sluijsken geleegen inden nieuwen dijck tussen Heumen en Overasselt voorschreven ende naer vervall vant selven sluisken door ’t opengebleeven (?) sluisgat van dien welck sluisgat (gelijck de suppl. (is: eiseres?) bericht waert) alderwijlen (?) int lest vanden herffst des voorleden jaers 1669 op voorgaande Cierungen (opdracht?) van U weledelen toegemaeckt en dat hetselve werck op de Rauwaerschouw (?) dus gevolcht is in october desselven jaers 1669 bij weledelen opgenoomen en gelaudeerd (geaccordeerd?) soude sijn waardoor suppl soo veel is geïnteresseert dat het water op haren hoff blijft staen en sich door ’t voorschreven sluisgat naer Overasselt niet meer kan uitlossen, soo versoeckt suppl seer dienstwillig desen dat U weledelen aen den Landtschrijver Viell sullen gelieven te accorderen en toe te staen om aen haer uijttet dijcksignaet mede te deylen extract van de voorschreven Cierungen (?) mitsgaders vant voorschreeven opneemen en lauderen (?) vant werck of sunsten (anders?) van ’t geen ten dijcksignaten des voorschreven jaers 1669 dienaangaande bevonden mocht worden,
alles voer gebeurlijck loon en salaris daer toe staende.
’t welck doende
Ick onderschreven(?) notaris publicq geadmitteerd bij den edelen hoven van Gelderland verclare mits desen dat ick als lasthebbende van Juff. Naeleken de Vries wed. van Arnolt van der Voort zaliger op gisteren den 4den november 1670 tot leenhoven bij Johan Viell, Landt en Dijckschrijver des Ampts van tussen Maes en Waell, aldaer present wesende, hebbe vervoecht om te hebben acces tottet dijcksignaat ende soo noodich extract uijttet selven van seeckren Cierungen (?) te ontvangen bij dewelken (gelijck bericht waert) geordonneert soude sijn dat seecker sluijsgat in den nieuwen dijck liggende tusschen Heumen en Overasselt toegemaeckt soude worden waardoor het water bij haren hoff genaamt Kijvitshoff onder Heumen voorschreven gelegen plach aff te loopen mitsgaders van ’t geens dienaangaande van de ten voorschreven signaten zoude bevonden mogen worden. Dat ick het voorschreven verzoek aan hem gedaan en met eenen zijns ed. gevraecht hebben of hij ’t dijcksignaat ook bij sich hadde? Dat sijns ed. daarop antwoordde Ja, edoch dat hij weijgerde mij het geseide acces te geven ende ’t geen voorschreven te extraderen (?) ter oorsaeken (gelijk hij seijde) dat ijmant van de Ampts jaarheren (?) van Maes en Waell daarbij geïnteresseert moesten sijn. Dat ick naer sulx genootsaekt ben geworden ’t bovenstaande request aan de Hr Dijckgreef en Heemraden voornoemd te presenteren. Dat ’t selves request een tijts binnen geweest sijnde den voorschr. Lant en Dijckschrijver wederom daarmede uijtgecomen is ende mij in plaats van schriftelijc suppl. (is: eiseres) mondelijck blijck tot antwoort doen opgegeven heeft dat daerop voor datmael niet soude worden gedisponeert mitsdien niet meer als den heer Amptman en twee jaarheren present en den dijckstoel niet compleet was, sulx dat ick daermede onverrichter saeken wederom heb moeten vertrecken.
’tWelck waerachtig te sijn, op den eedt bij mij als notaris gedaen ten behoudende oircondt mijns hand den 5den november 1670.
Contract over het sluisje uit 1620
(Kopie uit ongeveer 1670, naar een origineel uit 1620)
Op huijden dato van deses is een vrintelijck, vast ende onverbreeckelijk accoord ingegaen, beraemt en getroffen tussen Nicolaes Gilles, Richter en Rentmr. der Heerlijckheden Heumen, Malden en Beeck, vervoeght met Jan Bernsen en Hendrick Horstiens Buurmeesteren en Peter Derixen en Jan Kerstiens als schepenen der Heerlickheijt Heumen ter eenderen ende de Edel Gestrengen Thomas van Stakenbroeck heer tot …ick Croij en Berkenbos en Gouverneur der Stad Grave met sampt (?) Jan en Hendrick van der Moelen, Jo (jonkheer ?) Hans Willem van Randwick Jo Willem van Erp en Coenraet Schimmelpenningh Scholtus, Geurt van Bonichuijsen Rentm. van Vrouwe van Nieuwen Clooster, Lambert Janssen en Willem Geritsen als buurmeesters des Kerspels Overasselt van wegen die gemeijne nabueren en geërfden aldaer ten andere zijde, raeckende seeckeren waterganck comende van Heumen en passeerende door den nieuwen dijck liggende tusschen Heumen en Overasselt voors. ende, dat in voegen ende manieren naer beschreven, te weeten dat die van Heumen in den Nieuwen Dijck op huns eigen costen sonder toedoen en schade van die van Overasselt een sluijsken sullen doen leggen van eenen voet in het vierkant om het voors. water te lossen, daervan de buurmeesters van Overasselt alleen de sleutels zullen hebben en bewaeren met alsulcken conditiën dat deselvigen buurmeesters altijt gehalden blijven het voors. sluijsken te openen soo haest en wanneer het Nederasseltse schutlaken drij dagen sal sijn geopent geweest, des en hieren tegens die van Heumen geïntressirde gehouden sullen wesen jaerlijcx ende alle jaer, als op Martinij int loopende jaer XVI twintich voor ’t irsten jaer, aen die van Overasselt te betalen den somm van drij dalders tot dertigh stuivers Hollants inden dalder ende in soo verre eenich gebreck aan voldoeninge in desen tot enigen tijt viel, sal in sulcken geval geïntressirde parthijen angehalden wesen dit verdrach na te comen, sonder arch of list in kennisse van dien, hebben partien gelooft en geloven mets desen ’t geen voors. is in maten voors. ’t eendermael na te comen ende te voltrecken onder verbant van rechten en tot verificatie deser ondertekent op den Irsten januarij XVI twintich.
Was ondertekent:
Jan vande Moelen,
Hendrick vande Moelen,
Bastiaen van Bomele wegen sijn vader,
Willem van Erp,
Govert Bonichusen als rentmeester,
Nicolas Gilles(sen?) Rentmeester
Peter Derix, Scholtus tot Heumen
en vijf anderen tekenden met een ander merkteken (een kruisje of iets dergelijks):
Lambert Janssen als Buurmeester
Conrat Schimmelpennongh
Willem Gerits
Jan Bernsten als Buurmeester tot Heumen
Jan Kerstiens
Een schutlaken is volgen Van Dale een dwarsdam met afsluitbare koker in weteringen. Zij verdelen de waterboezem in enige afgesloten delen.
De naam Kievitshof komt in deze akte nog niet voor.
Getuigenverhoor van de Heumense getuigen
3 november 1670
Ondervraging van getuigen namens Heumen
Het stuk is getekend: H. van der Lijnden
Wij Borgemeesteren, Schepenen en Raadt der Stadt Nijmegen doen condt en tuijgen dat voor ons personelijk comen en verschenen zijn Jan Peters, Item Jan Peters Ratmaker, voorts Hendrick Jans ende Peter Jans, alle inwoonderen der Heerlickheijt Heumen, om ter instantie ende met Recht gearresteert sijnde van Naleken de Vries, Weduwe van Hr Arnoldt van der Voort om condschap der waerheijt te geven ende hebben lijflijck (?) voor ons, tot Godt swerende, verclaert als volght.
Ouderdom A. bij de 70 jaren
B. 45 jaren
C. 35 jaren
D. 34 jaren
Interrogatoria
Off sij niet en kennen den nieuwen dijck liggende tussen Heumen en Overasselt bij off ten einde van den Kijvitshoff, de producenten toestendigh?
Tuijgen Jae
Off haer niet beconst is dat in denselven nieuwen dijck veele jaaren gelegen heeft seecker sluijsken, waer door het water van den voorschreven Kijvitshoff ende van meer ander landslijden onder de voors. Heerlickheijt Heumen gelegen, plagh aff te lopen naar Overasselt toe?
Affirmant.
Off niet ’t voors. sluijsken voor omtrent drie, vier à vijf jaaren is comen te vervallen?
Tuijgen jae.
Off niet na ’t vervall vant voors. sluijsken ’t sluijsgat van dien effenveel jaaren ende dagen daerna is open gebleven, sulx dat het water van de voors. Kijvitshof en van meer ander landerijen onder Heumen gelegen, onverhindert daer door affgelopen heeft naer Overasselt toe?
Verclaeren dit doorgaens waer te zijn.
Off sij niet en weeten dat ’t voors. sluijsgat noch is open geweest tot verr einden herfst des jaars 1669?
Mede waer.
Ende namentlijc, of ’t selven niet is open geweest tot in de lesten off naesten weecken voor dien (?) in de welcke bij den Dijckstoel van ’t Ampt van tusschen Maes ende Wael de Rauwaerschouw gevoert is in de voorleden herfst des voors. jaars 1669?
Affirmant
Off sij dienvolgens oock niet en weten dat ’t voors. sluijsgat op dien tijdt toegevult is bij de gemeijnte van Overassel?
Verclaeren dit waerachtigh, ende met den Clockeslag geschiet te sijn.
Waermede deponenten haren depositien geijndicht hebben. Sonder arglist, in waren oirconde hebben wij onser Stadts secr. Zegel hier beneden op doen drucken op den 3den november 1670. (In een andere hand) Was bezegelt met een opgedruckt zegel van rooden wasse overdeckt met een witt papier. Leger stondt: Ter ordonn: mijner heeren voornt. En was onderteekent C. Klerck Secr.
En daaronder nog:
Accordeert met d’originele Condtschap beseegelt en beteekent als vooren,
Sulx betuijge ick onders. Notaris Herm. Moms (?) notaris 1670
Dagvaarding
14 november 1670
Copia O.Engelen
Wij Raedt des Fürstentums Gelre ende het Graafschap Zutphen…. Geswooren ter deser Cantzelerijen daertoe versocht ….Naeleken de Vries wed. van Doctor Arnoldt van der Voort ontherft (?) tot Heumen, gegeven ende versocht ’t geene met de hier aengehechte requeste breder is te .. dat wij Ed. gecommitteert ende geautoriseert hebben, gelijck wij doen bij deses ordre, Ued te vervoegen inde personen van Hendrick Aerts alias Hendrick Maet en Tonis N. in de wandelinge genaemt Lange Toenis ende haer te belasten dese faictelijckheijt, …. ende indracht (?) in de voors. requeste gevraecht, coste- en schadeloos te repareren ende in cas van oppositis, weigering ofte vertreck haer te citeren ende laden tegen den achttienden dagh aenstaende jaersIn de maend Januarij des namiddaghs voor ons in personen off door gevoegsame waarnemer (?) t’erschijnen om t’aenhoren so danen wijsigenden conclusien als de suppliante ter opsichte voorschreven soo tot de ….als anders sall willen doen en neemen daer op te antwoerden ende te neemen als sij te rade … willen ende voorts na verhoer de saecke te sien doen en horen ordonnieren na behoren met insinuatie indien sij haer op iemand anders souden willen beroepen, dat sij denselven ten daege dienende mede sullen hebben te ficteeren (?), ende ghij sult haer behandigen copie van deses ende door hieraen gehecht request om daervan sekerheijt (?) hebbende sich daernaer te richten , dus mede in uwen wedercompste relateren wat bij U in deses gedane soude sijn So oircondt hebben wij des Fürstentums Gelre ende Graefschaps Zutphens secreet segel hier onders opt spatium doen drucken, Gedaen te Arnhem den 14e november 1670.
Was neffens de groote opdruckte segel van rooden wasse overdeckt met een papieren ruite.
Onderteeckent E. Engelen
Laeger stont:
Ick onders, Bode hebbe deze citatie geïntendeerd aen Hendrick Aerts ende Tonis Derixs gent. De Lange Tonis die tegens mij bekenden dat dese (?) door order van de Scholtus Arnolt Celen geweesene Scholtus tot Overasselt het questieuse sluijsgat toegemaeckt hadden ende haer copie hier van behandicht op den 15e november 1670.
Was onderteeckent Hendrick Elberts
C
Kievitshofdijkje 6
12 december 1670
Ondervraging van de Overasseltse getuigen.
Wij borgermeesteren, schepenen ende raadt der Stadt Nijmegen doen condt ende certificeren dat voor ons persoonlijck gecompareerd zijn Jan Dercx vijftig, Tonis Hermans out vijft ende dartig ende Roelof Jacobs oudt twee en veertig jaren, met recht gearresteerd sijnde tot instantie ende gerichtelijck versoecke van Naleken de Vries wed. van Arnoldt van der Voordt zaliger ende hebben op de volgende Interrogatoria lijftlijck tot Godt almachtig sweerende, gedeponeert, getuijgt ende verclaert als onder per … (?) te zien.
Interrogatoria.
1. Oft sij getuijgen niet tegenwoordigh woonen tot Overasselt in de Ampts van tusschen Maes ende Wael?
Affirmant.
2. Hoe lange sij daer gewoont hebben?
Jan Dercx verclaert tusschen de vijff ende twintich ende dartich jaer. Tonis verclaert daer gevoedt ende geboren te zijn. Roeloff toecomende Pinxteren vier jaer.
3. Oft niet int voorleden jaer 1669 Henrick Aerts alias Henrick Maet en Tonis Dericxs, inde wandelinge genaemt de Langen Tonis, sijn geweest de buurmeesters tot Overasselt?
Tuigen Jae
4. Oft niet waer dat sij getuijgen neffens de andere nabuijren oft ingesetenen van Overasselt verre in den herfst des voorleden jaers 1669 door de voors. buurmeesters sijn geboden ende gelast geworden … (?) te stoppen ’t sluijsgat ’t welck geweest is inden nieuwen dijck gelegen tusschen Hoemen en Overasselt bij oft t’einde van de Kijvitshof, de producente toestendich, waermede ’t water comende van Hoemen ende in spacie (?) vanden voors. Kijvitshoff tegenwoordich gesteuijt (gestuwd ?) wort, en om denselven dijck te helpen hogen.
Verclaeren dit doorgaens waer te zijn.
5. Oft mede niet waer is dat de voors. buurmeesteren doorgaens daerbij geweest sijn als sij, getuijgen en andere nabuijren van Overasselt besige waren in ’t stoppen van het voors. sluijsgat ende het hoogen van den dijck?
Verclaeren na haer beste wetenschap, dat doorgaens gedurende het stoppen van ’t gat ende hogen van den dijck altoos één ende ’t meeste part de twee buurmeesteren voornt. daerbij sijn geweest.
6. Item oft niet deselven buijrmeesteren last en ordre hebben gegeven hoe en op wat wijze zij getuijgen ende andere nabuijren ’t sluijsgat stoppen ende den dijck verhogen souden.
Affirmant
7. Oft oock deselven buijrmeesteren niet hebben aangewezen waer sij de aerde daertoe nodigh halen souden?
Mede waer.
8. Eijndelijck oft haer niet noch wel indachtich is dat hetselve sluijsgat is gestopt inden lesten of naerste weecken voordien in de welcke gevoert is den Maes ende Waelse Rouwaerschouw inden voorleden jaers 1669?
Jan en Thonis ignorant. Roeloff verclaert dat het voors, gat gestopt is geweest voor de Rouwaerschouw 1669 maer niet te weten hoe lange van te voren.
Eindigende hiermede haren depositie. Dan ’t geene voors. aldus gedeponeert, getuijgt ende verclaert is, soo hebben wij in oirconds der waerheijt onzer stads secr. segels opt spatium deses doen drucken den 12den decemb. 1670.
Onder stont: ter ordonn. Mijner heeren voorn.
Was getekent C. Klerck Secr.
Kievitshofdijkje 8 (begin januari 1671)
Minute waervan de principael bij mij is afgescreven ende bij Dr de Vries ondertekent en afgesonden. H.Mom
Mijnheer en Confrater,
Naestcomende woensdag over acht dagen sullende sijn den 18e dach deses maend Januari, sullen het sijn den dach van rechten dat de saecke van mijn zuster, in cas van … (?) tegen den buijrmeesteren van Overasselt off den Dijckstoel van tussen Maes en Wael (in dewelcke ickselve voor haer soude mogen interveniëren gelijck voorgegeven wordt) ten hove souden moeten dienen ende waergenomen worden, dan deweijlen door verscheidene vectoren (?) hoope gegeven wordt dat deselve saecke buijten wegen van proces sal connen afgemaeckt worden, indien nu alleen die voors. dach van rechting voor eenigen tijdt wilde laeten uijtstellen soo ist dat wij meer genegen sijnde door middel van vrijndtlijcken compositie de differentie te laeten bijleggen dan door wegen van rechten te laeten affdoen goet gevonden prolongatie ende uijtstell te deser saecke den voors. dach van rechten voor de tijdt van drie maenden indien sulcx gevoechlick kan geschieden
Volgen enkele heel moeilijk leesbare regels die erop neer lijken te komen dat het inwilligen van dit verzoek tot uitstel niet veel tijdverlies hoeft op te leveren als de vacantietijd van het hof erbij betrokken wordt.
omme inmiddels ……. het differentie inder minne sal connen bijgelegt ende affgemaeckt worden off niet. Versoecke derhalve dat wegens mijn suster ten dien eijnde bij U ed. een requeste moge opsetten en U ed hoven ingegeven worden opdat het apostille van dien oock in tijts die buijrmeesteren van Overasselt ende door haer den voors. dijkstoel in cas deselve voor haer soude willen interveniëren door een bode van ’t hoff mogen bekent worden.
Dan volgen eindformuleringen waarin de schrijver aan de geadresseerden ook nog een gelukzalig nieuwjaar toewenst en zichzelf de ootmoedige dienaar noemt.
In marge van deze tekst staat een aantekening waaruit blijkt dat de dijkstoel zou willen interveniëren indien de deponente dat goeddunkt.
Kievitshofdijkje 11
Scan 41
9 januari 1671
Aen den WelEd Hove van Gelderlant.
Op den 18de deses maents Januari soude een dach van reghten dienen tusschen Naeleken de Vries weduwe van wijlen Dr Arnolt van der Voort Impetr. Ende Henrick Aerts alias Henrick Maet en Tonis N in de wandeling genaemt den langen Tonis ende also door verscheidene personen getracht wort den questieuze saeck buijten wegen van proces aff te maecken ende dat tot dien eijnde wort voorgeslagen den geprefigeerden (?) dach rechtens voor een geruimen tijt te prolongeren, waartoe Suppl. Niet ongenegen maer niet gaerne soude sien dat denselve op den rolle soude comen desert (?) te lopen, so versoeckt Suppl. Seer reverentelick dat den gemelte dach rechtens maeg worden geprolongeert ende geprefigeert op den 18de des aenstaende maents Aprilis. Insinuatione Salva.
Hetwelck doende A.Foijert.
In de marge staat:
’t Hoff om verhaelde redenen prolongeert die aengetogenen dach rechtens van den achttienden deses tot den thienden aenstaende maents aprilis des naemiddaechs te verschijnen voor desen hove mits dat hiervan tijdtlicke insinuatie geschiedde. Actum te Arnhem den 9de Januari 1671
Eronder staat:
Ick onders. Bode hebbe dit bovenstaende Aprin…cement geïntendeert aen Hendrick Aerts alias Hendrick Maet ende aen de vrouw van de Lange Tonis in de wandeling genaemt die deses hebben aengenomen ende copij daevan behandicht op den 12de januari 1671 Hendrick Elberts
Kievitshofdijkje 3
5 en 6 april 1671
Compareerde inde Griffie der Cantzlerie van Gelderlandt Hr. Antonis Foijert (?) als volm. ende lasthebbende van Naleken de Vries Wed. van wijlen Hr Arnolt vander Voort ende verclarende dat zijn principalinne, onlangs gesien hebbende extract uyt het dijcksignaat des Ampts van tussen Maes en Wael waerbij haer gebleken was dat de stoppingen van ’t sluijsgat van de Overasseltschen dwarsdijk waardoer sij het water van den Kijvitshof, haer toestendigh, gewoon was te lossen, gedaen was op cierungen van Dijckgreef en Heemraden des voors. Ampts, waer sij tevoren geen kennisse van gehad hadde, renuncieert derhalven van de instantie die zijns principalinne ter saecke van de voorn. stoppingen alhier te haer tegens de buurm(eesters) van Overasselt aangevangen hadde, voorbehoudend in alles sijns principallinnen rechten om hetselven voor de dijckstoel des Ampts tussen Maes en Wael of elders daer het behoort, te vervolgen (?), consigneerende eenen schillinck tot verval van de costen dien de gemelde buurmeesters van Overasselt ter oorsaecken voors. mochten aengewent hebben cum clausula addendi vel diminuendi soo ende gelijck bij den hoven (?) sal worden verstaen. Actum te Arnhem den 5den april 1671.
(ondertekend door E.Engelen 1671-5-4. Met dezelfde hand zijn ook alle andere stukken mbt Naeleken de Vries geschreven.)
Ick onders. Roijdr (is: Roeidrager) der Stadt Nijmegen attesteer mits desen dat ick de bovenstaende acte van renunciatie hebbe geïnsinueert ende Hr. Willem Roukens, als volm. van voorn. buurm. dewelcke selve in voorn. qualiteit heeft aengenomenen met enen copie van desen acten versocht, die hem door mij ter. hant gestelt is.
Actum Nijmegen, den 6 april 1671. Eng. Van Duijren (?) Roijdr.
Kievitshofdijkje 15
5 april 1671
Mijn Heer,
Hier neffens sende d’ Actis van renunciatie ten eijnde daervan Insinuatie gerechtelijck geschieden mach en soude goetvinden dat het relaes onder deselvigen wierde geschreven ende mij toegesonden off het waer dat sij buurmeesteren doer opritsingen (?) herwarts mochten comen om den dach (de rechtszaak ?) te laeten respireren. Met twen (?) ducatons can ic wegens salaris ende voorschot worden voldaen.
U Ed Ootmoedige Dnr A. Foijert ’71
Arnhem 5 april 1671
Het opschrift was als volght
Mijn Heer,
Mijn Heer Wilhelm Water den Rechter Dr. residerende tot Nimegen.
Den 7 april 1671 hebbe ick de twen restende ducatons (?), in de principalen van dese bovenstaende copie vermelt, per Mechtelt nicht Vos (?) aen de Hr Dr Wilhelm Waeter doen behandigen om bij sijn Ed mijnentwegen aen Hr. Dr. Foijert tot Arnhem neffens de Actis van Renunciatie en….. van Insinuatie van dien daerondergestelt overgesonden te worden gelijck sulcx bij sijns Ed. op dito is geschiet als oock…..
Verder onleesbaar omdat het onderste deel van het blad verfrommeld en vergaan is.
Kievitshofdijkje 12
Verschillende data in 1682
De verkoop van de Kievitshof aan de Heer van Heumen in 1682
RAN Heerlijkheid Heumen 371 2373, charter 744
Wij Ludolph Walravens Richter der Vrijheerlickheijden Heumen ende Malden, Herman Hermans ende Jacob Jurriens Schepenen tot Heumen doen cond ende betuijgen mits desen openen brieve dat voor ons erschenen zijn Hermannus de Puth voor hemself ende hem sterckmaeckende voor sijne huijsvrouwe Machteld Kael, daervan hij belooft behoorlijcke ratificatie te sullen verbrengen, Gerard Gefasser ende Anna Elisabeth de Puth echtelieden, de voors. Anna Elisabeth de Puth geassisteerd met de voors. haere man en momber. En hebben bekent voor ene somme van duijsent vijfthondert gulden, bij haer beijden te danck ontfangen, erftelijck verkocht en opgedragen te hebben, sulcx doende mits desen, aen den welgeboren Heere Walraedt van Steenhuijs, Vrijheere tot Heumen, Malden, Oploo, Amptman der stadt Grave ende dat Landt van Cuijck ende sijnen erven, twee vierde parten in eene Bouwhoff genoempt den Kijvitshoff, gelegen tot Heumen, met sijnen rechten en gerechtigheden, ap- en dependentiën, neffens twee vierde parten in een parceel lants daerbij gehoerende ende gelegen tot Overasselt, soo in voegen Wijlen Doctor Arnold van der Voort ende Natela de Vries, gewesene echteluijden, deselve bouwhoff ende parceel lants int geheel voor desen beseten ende naergelaten hebben, ende sulcx voer eijgen erft ende goet, met geenen lasten beswaert, uetgesondert de thijnsen aen den huijse van Heumen bedragende te samen jaarlix drie gulden twee stuijver ende dan noch een half malder rogge erffpacht aen de pastorie ende drie thijns rogge aen de costerie tot Heumen jaarlix waervan die achterstand bij die vercopere voor haer twee vierde parten tot dato des aanvangs sal worden betaalt ende dan wijders bij voorgemelte Heer coper gelast. Voorts dijck ende weteringe soo eenighe daertoe mochten gehoren. Welcke voors. twee vierde parten de comparanten alsoo voor opgedragen ende daernae met hant en halm en mont daerop verthegen (?) hebben aen en ten behoeve van den Heere Coper en sijne erven; sulcx dat ’t vonnis der schepenen wijst voer recht dat de comparanten vercoperen daervan onterft ende ontgoedet en de Heere Coper daeraen geërft ende gegoedet sullen sijn en blijven. Voorts beloofden de comparanten vercoperen de voors. twee vierde parten te vrijen ende te waeren tegens alle die geene die des te rechtens staen willen. Geschiet den 27ste Junij 16 hondert twee en tachentigh.
Ende is op den 2de september des voors. jaers voer mij Richter voornt. Herman Hermans en Jan Gerrits Bijman Schepenen verschenen Machteld Kael geassisteerd met haeren man Hermannus de Puth en heeft verclaert te approberen en te ratificeren de vercopinge en opdracht door haren man op den 27ste Junij voors.gedaen.
Noch is op den 14de september 1682 voor mij Richter voornt. Herman Hermans en Jan Gerrits Bijman Schepenen verschenen Johannes de Puth voor hemselven ende sich sterckmaeckende voor sijne huijsvrouwe Agnes Margareta Ningius ende daervan belovende behoorlicke ratificatie uit te brengen, ende heeft bekent voor eene somme van seven hondert vijftigh gulden, bij hem ten volle ontfangen, erftelick verkocht ende opgedragen te hebben, sulcx doende mits desen, een gerecht vierde part in den voors. Kijvitshoff ende int parceel lants tot Overasselt, aen en ten behoeve van den Heere Cooper hierboven vermeldet, alles in maniere en voege de twee vierde parten daervan op den 27ste Junij 1682 door Hermannus de Puth en Gerard Gefasser aen hoochgemelde Heere Cooper vercocht en opgedragen sijn.
Ende is op den 13de december 1682 voor mij Richter voornt.. Herman Hermans en Jacob Jurriaans Schepenen erschenen Johannes de Puth als volmachtiger van siijne huijsvrouwe Agnes Margareta Ningius ende heeft uijt cracht van volmacht hem daertoe specialick verleent en voor Schepenen der Heerlickheijt Viersen (?) op den 4de des voors. maents december gepasseert en ons Richter ende Schepenen gebleken, wegens de voorn. sijne huijsvrouwe geapprobeert ende geratificeert die vercopinge ende opdracht van het voors. vierde part bij hem den 14de september voors. gedaen.
Eijntlick is op den 12de october 1682 voor Herman Hermans als in dese gestelde stadthouder, Jan Gerrits Heeghte en Jan Gerrits Bijman Schepenen verschenen Adriaen Roukens procureur der Stadt Nijmegen, als volmachtiger van de eerwaerdige Heere Mathias de Puth uijt volmacht, voor haere Borgerm. Schepenen en Raedt der Stadt Nijmegen gepasseert in dato de 10de Junij 1682 de voorn. Stadthouder en Schepenen gebleken, en hebben bekent voor eenen somme van driehondert rijcxdalder maeckende zeven hondert vijftigh gl. waervan hij sich wegens sijne principael goeder betalinge bedanckte, erftelick verkocht ende opgedragen te hebben, sulcx doende mits deses, aen hoochgemelte Heere Cooper den Welgeboren Heere Walradt van Steenhuijs ende sijne erven een vierde part in Kijvitshoff en in het parceel lants hierboven naeder uitgedruckt, soo ende in voege bij de bovenstaende opdrachten van de 27ste Junij 1682 breder geseijt ende in manieren die twee vierde parten als hoochgemelte Heere Cooper verkocht ende opgedragen sijn. Alles sonder argh ofte list. Ende vant dan alletgheene hierboven staet voor ons Richter, Stadthouder ende Schepenen respectivelick ende op daghen hierboven vermeldet, ende soo geschreven ende gepasseert is, soo hebben wij in oorconde der waerheijt onse segelen…(laatste regel niet helemaal leesbaar).
Joh van Trijst Lants. (Landschrijver)
Ten tijde van het conflict rondom het sluisje in het Kievitshofse dijkje (van 1669 tot april 1671) was de Kievitshof eigendom van Arnold van der Voort en Naleta de Vries. Vóór 1682 is de Kievitshof overgedragen aan
Hermannus de Puth, gehuwd met Machteld Kael
Anna Elisabeth de Puth, gehuwd met Gerard Gefasser
Johannes de Puth, gehuwd met Agnes Margaretha Ningius
Matthias de Puth, ongehuwd, priester ?
Zij hadden elk één vierde part in de Kievitshof. Of deze drie broers en zus kinderen waren van Arnold van der Voort en Naleta de Vries wordt uit deze akte niet duidelijk. Uit hun achternamen zou het tegendeel afgeleid kunnen worden. Mogelijk was er nog een andere familierelatie in het spel. Er zou bijvoorbeeld sprake kunnen zijn van een eerder (tweede) huwelijk. In elk geval verkopen deze vier kinderen hun vierde part in de Kievitshof in 1682 aan de Heer van Heumen, zoals uit deze akte blijkt. Ze doen dat wel op verschillende data in 1682.
Het perceel land dat in Overasselt ligt en ook in deze verkoop is opgenomen is via de situatieschets die gemaakt is naar aanleiding van het conflict over het sluisje ook te traceren.
